De vuurtoren van Ameland wordt tijdens de Kunstmaand een 'plaatje'. Het kunstobject zal nog veel spraakmakender worden dan de haas van de vorige editie. Vandaag maakte Kunstmaand Ameland het winnende ontwerp bekend.

Rachel van Balen
Kunstenares Rachel van Balen mag zich gaan uitleven op de toren. Van Balen zag de oproep van Kunstmaand Ameland voor een ontwerp voor de vuurtoren als een grote uitdaging: ‘Zo'n lang rond oppervlak is niet iets waar ik dagelijks mee te maken krijg’. Toch is de kunstenares erin geslaagd om met een ontwerp te komen, dat de juiste verbinding legt met het thema van de Kunstmaand ‘Over de Horizon’. De afbeelding toont duikers die het waterruim eerst delen met walvissen, daarna met bruinvissen en vervolgens met zeehonden. De bruinvissen en zeehonden komen voor in de Noordzee en Waddenzee en de walvissen laten zich af en toe in de Noordzee zien. Het rood-witte markeringspunt van de oorspronkelijke vuurtoren blijft middels concentrische cirkels behouden in het winnende ontwerp. Rachel van Balen begint half oktober aan de transformatie van de vuurtoren en is op 5 november klaar. Het kunstwerk is tot begin december op Ameland te bewonderen.

Project Vuurtoren
De robuuste rood-witte gietijzeren vuurtoren is in 1880 gebouwd en wordt door Stichting Amelander Musea beschikbaar gesteld voor het kunstproject van Kunstmaand Ameland. De vuurtoren, waarvan de lichtfunctie nog in gebruik is, wordt dagelijks door vele toeristen Kritiek vanuit de gemeenteraad!
Kunstmaand Ameland viert in november haar twintigste editie en een van de trekpleisters moet de vuurtoren worden die als kunstproject meedoet. Een kunstenaar krijgt de gelegenheid het rood-wit gestreepte nautische baken een ander kleurtje te geven. Dat stuit enkele raadsleden van Ameland tegen de borst. Algemeen Belang Ameland (ABA) dient er zelfs een motie voor in om het rijksmonument en het karakteristieke gebouw van het eiland te laten zoals het is. Ook de PvdA-fractie ziet een ander kleurtje helemaal niet zitten. Irma Marinus vindt dat ‘verpesten van het rijksmonument dat bij Ameland hoort’ en het ‘onderuithalen van een karakteristiek.’ De motie van ABA haalt het maandagavond met zes tegen vier (ABA plus PvdA) stemmen niet.

Stichting Kunstmaand wil van de buiten- en binnenkant van de toren een kunstwerk maken. De vuurtoren wordt daarmee een publiekstrekker van de bovenste plank. Hoe de buitenkant eruit gaat zien is nog een verrassing. Het Projectplan Vuurtoren is een ultieme wens van de Kunstmaand, die bij deze lustrumeditie werkelijkheid wordt.

De toren is eigendom van de gemeente, maar de vaarwegmarkeringsdienst van Rijkswaterstaat heeft in het kader van veiligheid voor de kustvaart zeggenschap over de koepel en het licht. Contractueel mag de toren niet structureel voorzien worden van andere kleuren. Voor de tijdelijke kleurveranderingen geeft RWS toestemming al ziet RWS graag dat de bovenkant rood en wit blijft. Met het onderste deel van de toren zouden wat de rijksdienst betreft de kunstenaars aan de slag kunnen. De toren wordt ervoor in de steigers gezet.

De vuurtoren krijgt alleen tijdens de maand november van dit jaar een ander uiterlijk. In december wordt hij meteen helemaal schoongemaakt, een onderhoudsbeurt die al gepland stond. Daarna wordt hij opnieuw geschilderd in de originele rode en witte banen.
Dirk Brouwer (Ameland ’82) vindt een kunstvuurtoren ‘weer eens wat anders’. Als Rijkswaterstaat er geen problemen mee heeft dan maakt Brouwer er ook geen punt van.
De fractie van CDA heeft wel begrip voor de motie van ABA. Jeroen de Jong: ‘Ik dacht eerst, dit moet je niet doen.’ Als kunstproject tijdens de 20-jarige Kunstmaand ziet De Jong er de grap wel van in, als hij na november maar weer heel snel in de oude kleuren wordt gebracht.